Analyse: Cameron het sterkst in derde Britse verkiezingsdebat

In het derde en laatste Britse verkiezingsdebat kwam David Cameron het beste uit de verf. Hij bracht tegenstander Nick Clegg in het nauw en bleef eenvoudig overeind bij het debat over de Britse economie, een thema dat Gordon Brown tot het belangrijkste onderwerp van zijn verkiezingscampagne heeft gemaakt.

Ook de Britse kiezers kwamen tot dit oordeel. Hoewel er grote verschillen waren tussen de peilingen, kwam Cameron in de meeste als winnaar naar voren en eindigde Brown op een derde plaats.

Aanval op Clegg

De leiders leken deze keer eindelijk vertrouwd met het debatformat. En vooral hoe ze met Nick Clegg om moesten gaan. In het eerste debat werd Clegg grotendeels genegeerd door Cameron en Brown. In het tweede debat werd hij constant aangevallen. In dit derde debat werd hij alleen aangevallen op zijn zwakke punten. En dat is strategisch slim.

Zo viel Cameron Clegg hard aan op immigratie maar ook op zijn vermeende wens toe te treden tot de euro. Cameron deelde harde klappen uit. En toch zonder dat het leek alsof hij onredelijk, wanhopig of gewoon geërgerd was. Clegg stond zo onder druk, maar wist zich prima te verweren.

Brown solide, maar niet overtuigend genoeg

Brown was bijzonder solide tijdens het debat. Hij liet wederom zien te beschikken over veel kennis van zaken. Zijn presentatie is misschien niet zo gelikt als die van Cameron of Clegg, maar dat kan door kiezers ook gezien worden als een teken van authenticiteit. Dat het niet zo gezien wordt, heeft vooral te maken met de aard van deze verkiezingen. Kiezers zijn Brown en Labour zat. Zoals Clegg en Cameron meerdere malen opmerkte zitten Brown en zijn partijgenoten al 13 jaar op het pluche. Of je dat sentiment kan veranderen met één debat is twijfelachtig. Zelfs als het over de economie gaat, je allersterkste thema.

Brown herhaalde tot vervelends toe dat de twee andere partijen “too big a risk” waren voor de economie, maar onderbouwde dit nauwelijks. Zijn belangrijkste argument leek te zijn dat Cameron en Clegg de zogenaamde “child tax credits” willen afschaffen voor topinkomens, en dat lijkt onvoldoende om de kiezers van zijn punt te overtuigen.

Wat betreft de Brown’s blunder (gisteren schold hij een kiezer uit): niemand behalve Brown refereerde daar aan. In de eerste zinnen van zijn openingsstatement zei Brown daar zelf over: “as you could see yesterday, I don’t get them all right”. Dat Cameron en Clegg er niet over begonnen, viel te verwachten. Ze hadden niks te winnen en veel te verliezen. Deze blunder van Brown brengt hem al voldoende negatief in het nieuws. Door aan te vallen zouden ze wel het nadeel ervan ondervinden: kiezers waarderen een aanval doorgaans niet.

Reaction shots

Andere politici doen er goed aan te kijken naar de manier waarop Clegg deze debatten heeft gevoerd. Door zich constant tot de vragenstellers te richten was met grote regelmaat te zien hoe leden van het (onafhankelijke) publiek instemmend knikte. Deze “reaction shots” zijn in Amerika al lang verboden omdat ze de kiezers best wel eens zouden kunnen beïnvloeden. Nick Clegg gebruikte de reactie van de kiezers in de zaal om aan te tonen dat wat hij zei, brede steun heeft.

De slotbetogen vormden een goede samenvatting van het debat. Clegg had een emotioneel Obama-achtig appèl aan de kiezer (“this time you can make a difference!”), maar kwam net wat minder uit de verf dan de twee andere debatten. Hij was erg afhankelijk van zijn aantekeningen bij zijn slotpleidooi. Cameron sloot af met een krachtig, positief en bovenal presidentieel verhaal. Brown beperkte zich in zijn laatste woorden vooral tot een sombere opsomming van redenen om niet op de twee anderen te stemmen. En die redenen overtuigenden onvoldoende.