Als Obama verliest is het om deze reden

Het lijkt erg oneerlijk. Terwijl alle experts het erover eens zijn dat de president niet het vermogen heeft om de Amerikaanse economie te redden, staan Amerikaanse kiezers op het punt hem naar huis te sturen precies omdat hem dat niet lukte. Maar zo wordt het spel in de Amerikaanse media gespeeld en Mitt Romney doet natuurlijk vrolijk mee. Toen afgelopen vrijdag bekend werd dat de banengroei aanzienlijk lager was dan verwacht voor de derde maand op rij, haalde Romney fel uit naar Obama: “The Obama economy is crushing America’s middle class.” Maar dat zijn uitdager dit spel meespeelt is natuurlijk te verwachten. Wat verrassender is, is dat Obama het spel meespeelde toen het hem politiek uitkwam. Als Obama verliest, is het om deze reden.

Belofte over werkloosheid
In 2009 pleitte de net ingezworen president voor een stimuleringsplan en beloofde zijn economische adviseurs dat het de werkloosheid onder de acht procent zou houden. Het controversiële stimuleringsplan werd aangenomen door het Congres. Alleen is de werkloosheid sindsdien constant boven de acht procent geweest, precies het tegenovergestelde van wat Obama’s adviseurs beloofde dus. Op dit moment is de werkloosheid 8,2 procent, terwijl de gepubliceerde verwachtingen van de regering Obama waren dat het nu 5,5 procent zou zijn. In het nachtmerrie-scenario waarin het stimuleringsplan niet werd aangenomen, zou de werkloosheid nu zes procent zijn. De werkloosheid nu is dus 2,2 procent lager dan het worst-case scenario van het Witte Huis.

Wat zegt dit? In ieder geval dat het voorspellen van werkloosheidscijfers – en in het algemeen de toestand van de economie – nagenoeg onmogelijk is. De economie wordt beïnvloed door zo veel verschillende actoren in binnen- en buitenland die ook weer van elkaar afhankelijk zijn, dat je er op lange termijn niks zinnigs over kunt zeggen. Economie voorspellen is wat dat betreft net zoals het weer voorspellen: het lukt nog een paar dagen vooruit, daarna wordt het moeilijk.

Ondermijnt Obama’s argument voor herverkiezing
Maar op een fundamenteler niveau haalt het Obama’s belangrijkste argument voor zijn herverkiezing onderuit. Kiezers geloven niet dat President Obama heeft bijgedragen aan het herstel van de economie, want zijn belangrijkste troef – het stimuleringsplan – heeft kennelijk niet gewerkt. Anders zou de werkloosheid wel lager zijn. (Experts denken overigens dat het er wel degelijk voor heeft gezorgd dat het plan zijn werk heeft gedaan.)

Het geeft weer eens aan dat je er als politicus verstandig aan doet om je te houden aan het principe ‘under-promise, over-deliver‘. Het is beter de verwachting te overtreffen dan de lat voor jezelf onmogelijk hoog te leggen.

Under-promise, over-deliver
Maar als het aankomt op het doen van voorspellingen waarover je geen controle hebt, blijf ervan weg. Het was ondenkbaar geweest dat President George W. Bush had beloofd op 12 september 2001 dat Amerika nooit meer aangevallen zou worden door terroristen als het Congres maar de door hem gewenste anti-terreurmaatregelen accepteerde. Hij deed wat Obama had moeten doen: hooguit zeggen dat het de kans op negatieve gevolgen verkleint.

Mocht je overigens denken dat Romney deze les goed in zijn oren heeft geknoopt, dan kom je bedrogen uit. Vorige maand beloofde hij in een interview dat aan het einde van zijn eerste termijn, in 2016, de werkloosheid zes procent zal zijn. Vergeleken daarmee heeft Obama een ding wel heel slim aangepakt: hij heeft het nooit zelf beloofd, maar het overgelaten aan zijn adviseurs.

Foto CC: Pete Souza/White House

Victor Vlam is redacteur van de WarRoom en voerde in 2008 campagne voor zowel Barack Obama als John McCain. Deze column sprak hij gisteren uit op BKBs VS2012 It’s the economy, stupid!.